Znęcanie się psychiczne i ekonomiczne nad małżonkiem jako przyczyna rozwodu

Rozwód to jedna z najtrudniejszych decyzji, jaką może podjąć małżonek doświadczający przemocy. Choć najczęściej kojarzy się ją z agresją fizyczną, to coraz częściej do sądów trafiają sprawy, w których podstawą do orzeczenia rozwodu jest znęcanie się psychiczne i ekonomiczne. W polskim prawie przemoc nie ogranicza się jedynie do aktów fizycznych – znęcanie psychiczne i ekonomiczne jest uznawane za równie poważne naruszenie obowiązków małżeńskich, mogące stanowić podstawę do rozwiązania związku. W niniejszym artykule przybliżymy, czym dokładnie są te formy przemocy, jakie mają konsekwencje prawne oraz w jaki sposób można dochodzić swoich praw w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie.

Znęcanie się psychiczne – definicja i przejawy

Znęcanie psychiczne nad małżonkiem to forma przemocy, która polega na długotrwałym, systematycznym działaniu mającym na celu kontrolowanie, poniżanie i zastraszanie drugiej osoby. Może objawiać się w różnych formach, takich jak:

• Upokarzanie i ośmieszanie – nieustanne krytykowanie, poniżanie w obecności innych, podważanie wartości drugiej osoby.
• Izolowanie od rodziny i przyjaciół – ograniczanie kontaktów społecznych, manipulowanie otoczeniem w celu osamotnienia ofiary.
• Groźby i zastraszanie – nie tylko słowne, ale także w postaci gestów, które wywołują poczucie lęku.
• Ciągłe kontrolowanie – sprawdzanie telefonu, poczty elektronicznej, ograniczanie swobody działania.
• Manipulacja emocjonalna – wzbudzanie poczucia winy, szantaż emocjonalny, podważanie zdrowia psychicznego małżonka.

Ofiary przemocy psychicznej często zmagają się z obniżoną samooceną, depresją, a nawet zespołem stresu pourazowego (PTSD). Dlatego tak ważne jest, by osoby dotknięte tego rodzaju przemocą szukały pomocy i wiedziały, że mają prawo do dochodzenia swoich roszczeń w postępowaniu rozwodowym.

Znęcanie ekonomiczne – forma przemocy finansowej

Znęcanie się ekonomiczne to mniej oczywista, lecz równie dotkliwa forma przemocy w małżeństwie. Polega na ograniczaniu partnerowi dostępu do środków finansowych, co prowadzi do jego zależności i bezradności. Do najczęstszych przejawów przemocy ekonomicznej należą:

• Odbieranie wynagrodzenia – zabieranie przez jednego z małżonków wypłaty drugiego i kontrolowanie wydatków.
• Odmowa dostępu do konta bankowego – blokowanie dostępu do wspólnych środków, uniemożliwianie dysponowania własnym majątkiem.
• Zmuszanie do pracy bez wynagrodzenia – wymuszanie pracy w firmie małżonka lub w domu bez żadnych korzyści finansowych.
• Nierówny podział majątku – przekonywanie ofiary do podpisywania niekorzystnych umów majątkowych.
• Uniemożliwianie podjęcia pracy – zabranianie pracy zawodowej, zastraszanie konsekwencjami podjęcia zatrudnienia.

Przemoc finansowa często towarzyszy znęcaniu psychicznemu, ponieważ sprawca dąży do pełnej kontroli nad ofiarą. W efekcie ofiara czuje się całkowicie uzależniona od partnera i boi się odejść z obawy przed utratą środków do życia.

Znęcanie się a rozwód – aspekty prawne

W polskim prawie znęcanie psychiczne i ekonomiczne może stanowić podstawę do orzeczenia rozwodu z winy małżonka. Sąd, rozpatrując sprawę, bierze pod uwagę nie tylko przemoc fizyczną, ale także długotrwałe naruszanie godności i praw współmałżonka. W postępowaniu rozwodowym konieczne może być przedstawienie dowodów, takich jak:

• Nagrania rozmów i wiadomości tekstowych,
• Zeznania świadków (np. członków rodziny, sąsiadów, psychologów),
• Dokumentacja medyczna (jeśli przemoc psychiczna doprowadziła do zaburzeń zdrowotnych),
• Dokumenty finansowe świadczące o kontroli ekonomicznej.

Jeśli sąd uzna, że znęcanie psychiczne lub ekonomiczne miało miejsce, może orzec rozwód z winy małżonka stosującego przemoc. Takie orzeczenie może mieć znaczący wpływ na podział majątku oraz przyznanie alimentów dla pokrzywdzonego współmałżonka.

Jak się bronić przed przemocą psychiczną i ekonomiczną?

Osoby doświadczające znęcania psychicznego lub ekonomicznego powinny podjąć kroki w celu ochrony siebie i swoich praw. Oto kilka kluczowych działań:

• Skorzystanie z pomocy prawnika – specjalistyczna kancelaria rozwodowa pomoże w przygotowaniu pozwu oraz zebrania niezbędnych dowodów.
• Zgłoszenie sprawy na policję lub do prokuratury – w przypadku poważnego znęcania, warto zgłosić sprawę odpowiednim organom ścigania.
• Skorzystanie z pomocy organizacji wspierających ofiary przemocy – np. fundacji lub ośrodków pomocy społecznej.
• Zabezpieczenie środków finansowych – założenie własnego konta bankowego i oszczędzanie pieniędzy na wypadek potrzeby szybkiego odejścia.
• Dokumentowanie sytuacji – prowadzenie dziennika, w którym zapisywane będą incydenty przemocy, zbieranie dowodów (np. zdjęcia, wiadomości).

Podsumowanie

Znęcanie psychiczne i ekonomiczne to poważne formy przemocy, które mogą prowadzić do rozwodu z orzeczeniem o winie. Osoby doświadczające tego typu przemocy powinny wiedzieć, że prawo stoi po ich stronie i daje im możliwość dochodzenia swoich praw w sądzie. Jeśli doświadczasz takiej sytuacji, warto skonsultować się ze specjalistami, takimi jak kancelaria rozwodowa w Częstochowie, która pomoże Ci w skutecznym przeprowadzeniu sprawy rozwodowej i ochronie Twoich interesów. Pamiętaj, że rozwód w Częstochowie może być początkiem nowego, lepszego życia wolnego od przemocy i kontroli.