Wspólność ustawowa małżonków a majątek osobisty

Kwestie prawne dotyczące majątku małżonków bywają skomplikowane i często wymagają dobrego zrozumienia. Jednym z kluczowych zagadnień w prawie rodzinnym jest rozróżnienie między wspólnością ustawową a majątkiem osobistym małżonków. W małżeństwie nie wszystko jest wspólne, dlatego warto zgłębić istotę tego podziału.

Wspólność ustawowa – czym jest?

Wspólność ustawowa małżonków, zwana również wspólnością majątkową, jest jednym z dwóch głównych systemów regulujących prawa majątkowe małżonków. Stosuje się ją w przypadku braku ustalenia innego rodzaju umowy majątkowej przez małżonków. W jej ramach istnieje domniemanie, że majątek nabyty przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa podlega wspólnocie, chyba że wyraźnie został wyodrębniony jako majątek osobisty jednego z małżonków.

Drugi z małżonków nie ma do niego żadnych praw, a tym samym każdy z małżonków może zarządzać swoim majątkiem osobistym samodzielnie, a nawet dokonywać czynności sprzecznych z wolą współmałżonka. W przypadku rozwodu w Częstochowie lub ustania wspólności majątkowej z innych przyczyn, majątek osobisty nie staje się przedmiotem podziału jako majątek odrębny od majątku wspólnego.

Czym jest majątek osobisty?

Majątek osobisty to własność, która nie podlega wspólnocie ustawowej, czyli aktywa i pasywa stanowiące wyłączną własność każdego z małżonków. Zazwyczaj obejmuje mienie nabyte przed małżeństwem, darowizny czy dziedziczone majątki, a także majątek nabyty w trakcie małżeństwa w wyniku spadku po jednym z małżonków. Istnieje także możliwość wyodrębnienia majątku osobistego poprzez zawarcie umowy majątkowej między małżonkami. Dokument ten precyzuje, które aktywa są wspólne, a które należą do majątku osobistego jednego z nich.

Co wchodzi w skład majątku osobistego?

Powyższa kwestia została uregulowana w art. 33 i 34 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jeśli dana rzecz lub prawo nie zostały wymienione w powyższych przepisach należy przyjmować, że dany składnik majątkowy należy do majątku wspólnego. Wątpliwości związane z przynależnością określonego składnika majątkowego do majątku osobistego małżonka lub majątku wspólnego są rozstrzygane na korzyść majątku wspólnego. Jako majątek osobisty określa się:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej),
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb małżonka,
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub uszczerbek na zdrowiu lub z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia,
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz pozostałe prawa twórcze,
• prawa niezbywalne mogące przysługiwać tylko jednej osobie,
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej),
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej małżonka.

Różnice pomiędzy wspólnością a majątkiem osobistym

Podstawowa różnica między wspólnością majątkową a majątkiem osobistym polega na sposobie traktowania majątku w przypadku rozwodu lub śmierci jednego z małżonków. W ramach wspólności majątkowej aktywa oraz długi zgromadzone w trakcie małżeństwa podlegają podziałowi, zazwyczaj na połowę pomiędzy małżonków. Natomiast majątek osobisty pozostaje własnością jednego z małżonków i nie podlega podziałowi w przypadku rozwodu.

Znaczenie zawarcia umowy małżeńskiej

Zawarcie umowy majątkowej może być kluczowe dla określenia, jakie aktywa i długi będą uznawane za wspólne, a które stanowić będą majątek osobisty jednego z małżonków. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób, które chcą zachować osobistą kontrolę nad swoim majątkiem lub posiadających znaczne zasoby przed zawarciem małżeństwa.

Zrozumienie tych kwestii może pomóc małżonkom w świadomym zarządzaniu swoimi finansami oraz w podejmowaniu decyzji dotyczących przyszłości ich majątku. Aby dokładnie zrozumieć prawa przysługujące każdemu z małżonków, warto skonsultować się z adwokatem specjalizującym się w rozwodach w Częstochowie. W przypadku pytań lub wątpliwości zapraszamy do naszej kancelarii.